De geschiedenis van Zermatt

Het is een Duitstalige vakantiebestemming waar al sinds de 19^e eeuw buitenlandse toeristen komen.

In Zermatt ‘staat’ de Matterhorn. Dit is misschien wel een van de meest bekende bergtoppen van de wereld. De Matterhorn is met haar 4478 meter niet de hoogste top in de Alpen, maar qua uiterlijk wel een van de meest karakteristieke toppen. Door deze karakteristieke contouren kriebelde het al sinds jaar en dag bij alpinisten om deze berg te beklimmen.

De eerste menselijke sporen van beschaving in Zermatt dateren al van 8000 jaar voor Christus! In de bergen zijn resten van menselijke nederzettingen gevonden. In de periode van 100 voor christus en 400 na christus wordt de Theodulpass gebruikt als handelsroute met Italië. Op dit moment zijn de bewoners ook Romeinen. Rond de 8^e eeuw treden de Duitsers binnen in Zermatt waardoor de voertaal vanaf dan Duits wordt. Op 13 augustus 1792 slaagt Horace Bénédict de Saussure uit Geneve erin om de Klein Matterhorn te beklimmen.

In 1813 slaagt men erin om de top van de Breithorn te bereiken. Dit is de eerste geslaagde poging om een vierduizender te beklimmen.

In 1839 wordt de eerste herberg (met 3 bedden…) gebouwd en geopend door de Zermatter arts Lauber. Toen heette het hotel ‘Cervie’, in 1853 pacht Alexander Seiler uit Goms Cervie en bouwt het uit tot hotel en nu heet het ‘Hotel Monte Rosa’. Dit is dus eigenlijk het eerste hotel, en daarmee de echte start van het toerisme in Zermatt.

Tegelijkertijd in 1853 zijn er 3 geestelijken die hotel Riffelhaus bij Riffelberg bouwen, dit hotel heet tegenwoordig ook Hotel Restaurant Riffelberg.

In 1852 wordt de ‘Bergführerverein Zermatt’ opgericht; dit is ook een startschot van het bergtoerisme in Zermatt. 14 Juli 1865 is DE dag waarop de eerste mens, de Engelsman Edward Whymper, erin slaagt om levend de top van de Matterhorn te bereiken (en levend terug te keren). Dit is een mijlpaal met een donkere kant; want tijdens deze tocht komen 4 van de 7 klimmers om het leven.

Desondanks is door deze beklimming het bloed gaan kruipen waar het niet gaan kan en zijn er daarna nog vele pogingen ondernomen om de top te bereiken, ook met (dodelijke) ongelukken tot gevolg. In 1891 werd Zermatt bereikbaar per trein, en in 1894 werd het dorp aangesloten op het elektriciteitsnetwerk. In 1898 wordt de spoorlijn vanuit het dorp, doorgetrokken naar de Gornergrat, met deze spoorlijn kun je tegenwoordig nog steeds de top van de Gornergrat bereiken.

In 1928 vindt het eerste wintertoerisme in Zermatt plaats. In de zomer van 1931 zijn het de gebroeders Schmid uit München die als eerste de noordkant van de Matterhorn beklimmen. In 1942 wordt de eerste skilift gebouwd en in 1944 zijn er ’s winters méér toeristen in Zermatt dan in de Zomer. In 1955 wordt de eerste luftseilbahn (dat s zo’n grote gondel) gebouwd; en velen volgen er in de jaren erna.

In 1968 wordt Air Zermatt AG opgericht; zij vliegen met helikopters in en rondom Zermatt om onder andere bergreddingen uit te voeren.
In 1979 wordt de luftseilbahn naar de Klein Matterhorn gebouwd; dit is het hoogstgelegen liftstation van Europa met 3800 meter. Hiermee wordt ook de eenvoudige verbinding naar Breuil-Cervinia en Valtournenche in Italië mogelijk gemaakt.

Vanaf 1989 tot nu worden er telkens nieuwe skiliften gebouwd, en oude liften vervangen. Het dorp dijt langzaam uit. In 2014 telde het dorp ongeveer 5800 inwoners.  In 2015 waren er 109 hotels met samen ruim 17.000 bedden. Tel daarbij ook nog een gelijkend aantal appartementencomplexen op. Elk jaar vindt er ook her en der weer wat nieuwbouw plaats.  Dit is de geschiedenis in een notendop. De ‘erstbesteigung’ van de Matterhorn is in Zermatt bijna een mythisch verhaal op zich.

Edward Whymper was een Engelsman, geboren in 27 april 1840 in Londen. Van beroep was hij schrijver in illustrator. Toen hij 20 was, werd hij gevraagd om schetsen te maken van de Franse Alpen. Hiermee was zijn interesse voor de bergen, en dan met name de Alpen, gewekt.  Het lukte hem om de Mont Pelvoux en Barre des Écrins in de Franse Alpen te beklimmen.  Op 11 juli is Whymper samen met een bevriende alpinist Jean-Antoine Carrel in Italië. Zij wilde samen, vanaf de Italiaanse kant, de Matterhorn beklimmen. De Italiaanse overheid verbiedt op dat moment dat een ander dan een Italiaan de berg als eerste beklimt. Daarom vertrekt Carrel, zonder Whymper in een poging de berg te bedwingen. Zo ontstaat er een wedstrijd tussen beiden: wie zal als eerste de top bereiken? Whymper keert terug naar Zermatt en sluit zich aan bij 6 klimmers die een klim naar de top voorbereiden.

Whymper weet dat de Italianen normaliter veel proviand meenemen tijdens hun beklimmingen, wat ze veel tijd kost. Hierdoor denkt Whymper dat hij met zijn ploeg wel eerder zou kunnen zijn.  Op 13 juli vertrekken ze en de tocht verloopt voorspoedig; op 14 juli bereiken ze de top. Als ze naar beneden kijken zien ze de Italiaanse ploeg nog ploeteren. Ze gooien stenen naar beneden en de Italianen kiezen het hazenpad; teruggekeerd in Italië vermeldden ze dat er inderdaad geesten zijn op de top van de berg! Helaas gaat het op de terugreis mis. Er is echter niet helemaal bekend wat de exacte oorzaak is geweest, maar 4 van de 7 klimmers komen ten val en overlijden. Alleen Whymper en de 2 berggidsen Taugwalder uit Zermatt keren levend terug.

De route die Edward Whymper en zijn ploeg gelopen hebben in 1865, ruim 150 jaar geleden.Op 14 juli 2015 is het 150 jaar geleden dat deze ‘Erstbesteigung’ plaatsvond. Heel de zomer en winter van dit jaar zijn er festiviteiten. Er zijn, op de route die Whymper met zijn team geklommen heeft, rode lampen geplaatst door alpinisten van nu. Zo wordt de route zichtbaar in het donker. Een magisch gezicht, op een magische berg!

Zermatt is een toeristengebied voor iedereen. Het is kostbaar, maar zeker de moeite waard. Je zult hier allerlei mensen tegenkomen: alpinisten die puur voor de natuur komen, maar ook mensen die zwemmen in het geld en van paraderen in dure kleding houden, en alles daar tussenin. Er kan bijna 365 dagen per jaar geskied worden en in de winter heb je zelfs ruim 350 km aan pisten tot je beschikking.